Herkese merhaba, bir sosyolog olarak sosyoloji üstüne yazmak ve deneyimlerimi sizlerle paylaşmak istedim. Özellikle bölüm seçecek arkadaşlara faydalı olmasını diliyorum. Keyifli okumalar.
Sosyoloji, toplumu ve insan gruplarının birbiriyle ilişkili dinamiklerini inceleyen kapsamlı bir bilim dalıdır.
İçerik Rehberi
Sosyolojik Bakış Açısı: Sosyolojik Tahayyül
Sosyoloji okumayı düşünüyorsanız yolun sonunda kazanacağınız en büyük
kazanım sosyolojik imgelemdir. Peki nedir bu?
Sosyolojik imgelem, bizden gündelik yaşantımızın bakış açısından uzaklaşarak düşünmemizi ister. Üzerine düşünmediğimiz hayatın içinden nesneler ya da olguları bir bütün olarak değerlendirmemizi ve kapsamlı bir bakış açısıyla olaylara yaklaşmamızı gerektirir.
Örneğin ekmeği ele alalım. Birçok insanın her gün tükettiği temel bir
gıdadır. Türkiye’de kültürel olarak ekmeğe atfedilen birçok kültürel kod vardır. Eski dönemlerden gelen, “kutsal bir nesnedir” aslında. Birçok atasözüne ve deyime de konu olmuştur. Bu nedenle basit görünen birçok nesne ve olgunun toplum tarafında karşılığının irdelenmesi sosyolojik bakış açısının olmazsa olmazıdır.
Sosyoloji uğraşısı da bizim yalnızca bireyi ilgilendirdiğini düşündüğümüz birçok şeyin aslında daha geniş sorunların yansıttığını görebilmemizi sağlar. En basit örnek boşanma olayıdır. İkili ilişkilerde olağan ve tekil gözüken bu hadise toplumsal bazda süreç içinde incelendiğinde bize o toplum hakkında farklı ipuçları verecektir.
Sosyoloji Bölümü Dersleri
Aile Sosyolojisi
Aile sosyolojisi, geleneksel aile kavramını tarihsel olarak inceleyen; ekonomik ve siyasal dönüşümlerin aile kavramını ne derece dönüştürdüğünü irdeleyen bir alandır. Türkiye’deki aile tiplerinin dışında dünyadaki farklı aile tipleri ve ilişkilenmeleri hakkında da bilgi sahibi olacaksınız. Ailenin yapısı dışında ev içi şiddet, boşanma, toplumsal cinsiyet rollerinin aile üzerine yansıması, bireylerin aile üstüne tutumlarının tarihsel değişimi gibi konular da aile sosyolojisinin konusudur.
Siyaset Sosyolojisi
Devlet, ulus ve güç kavramlarını merkeze alarak birçok farklı yönetim şeklinin tartışıldığı kapsamlı bir derstir. Savaşlar, farklı ideolojik düşünceler ve küreselleşen dünyaya dair güncel tartışmalar da bu dersin konusu.
Cinsellik ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları
Her toplumda bazı cinsel kimlikleri ve davranışları onaylayan ya da kınayan
normlar mevcuttur. Bireyler bu normları toplumsallaşma sürecinde öğrenir. Tarihsel ve farklı coğrafyalara bağlı olarak bireylerin daha makbul gördüğü davranışlar vardır. Örneğin Batı kültüründe cinsellik, aşk ve aile temelli bir anlayıştayken eski Yunanlarda daha yüce olan erkeklerin arasında geçen cinsel deneyimdi. Bu nedenle neyin “normal” olduğu toplumsal ve tarihsel olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Bu ders kapsamında cinsel kimlik, cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet/ inşa süreci, kürtaj, doğum ve tüm bu konularla ilgili hak ihlallerine karşı da bilgi sahibi olacaksınız. Farklı kuramsal yaklaşımların konuları ele alış tarzı farklılık gösterecektir. Ders kapsamında bu konuları ağırlıklı ele alan hakim kuram Feminist Eleştirel Yaklaşım olacaktır.
Göç Sosyolojisi
Göç insanlığın en temel olgularından biridir. Tarih boyunca insanlar
siyasi, ekonomik, hastalık ve birçok farklı nedene bağlı olarak yaşamlarını sürdürmek üzere göç etmiştir. Bu ders kapsamında; göç türlerini, göç politikalarını, göçe bağlı gelişen ekonomik, kültürel ve insan haklarına ilişkin sorunları irdeleyeceksiniz.
Kent Sosyolojisi
Günümüzde insanların büyük bir bölümünün yaşadığı kentlere dair birçok
konunun işlendiği bir derstir. Kentleşme olgusunun ve modern kentlerin tarihsel olarak ortaya çıkışının incelendiği; gecekondulaşma, kent kültürü, farklı dönemlerde ve coğrafyalarda kentlilik gibi kentli insanın yaşamına dair yansımalarını göreceğiniz bir alan kent sosyolojisi.
Din Sosyolojisi
Sosyolojik olarak din ve toplum ilişkisini inceleyen bir alandır. İnsanın en eski dönemlerinde oluşan “kutsal” kavramını irdeler. Dini grupların ve inanışın zaman içinde nelere evirildiğini grup dinamiklerini nasıl şekillendirdiğini irdeler.
Endüstri Sosyolojisi
Sosyolojik olarak endüstri toplumuna dair sorunların incelenmesidir. Ücretli emek, çalışma sosyolojisi, örgüt sosyolojisi gibi alanları da içerebilmektedir. Mikro ve makro düzeyde toplum yapılarının endüstriyel düzlemde değişiminin incelenmesidir.
Eğitim Sosyolojisi
Toplumdaki ortak değerlerin farklı topluluklardan fertlere aktarıldığı ve
benimsetildiği yapıldığı bir alandır eğitim. Sanayileşme öncesi ailede verilen eğitim, uzmanlaşmanın artması ve kentleşmeyle birlikte okullarda verilmeye ve yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu ders kapsamında da eğitimin tarihsel arka planı ve toplumların eğitim anlayışına ilişkin bilgi edineceksiniz.
Beden Sosyolojisi
Son dönemlerde beden incelemesi yapmak o kadar önemli hale geldi ki cinsiyet, ırk, kimlik, siyaset, bilim, teknoloji, globalleşme vs. çalışırken beden hemen gündeme alınmaktadır. Bilindiği gibi bedenimiz üzerinde yoğunlaşan beden sosyolojisi, toplumsal aktör olarak gördüğü insanı, bedeni üzerinden ele almak gerektiği varsayımıyla özellikle toplumun, iktidarların, liderlerin, ideolojilerin, dinlerin vs. bedene müdahalelerinin olduğunu, buna karşılık da bedenin bir takım tepkiler verdiğini, daha doğrusu insanların kendilerine yapılan müdahalelere bedenleri üzerinden karşı çıktıklarını belirtir.
Beden sosyolojisinde öne çıkan inceleme alanı, bedenin topluma dönük yüzü, yani bedenin sosyal faktörler tarafından etki altına alınmasıdır. (Giddens, 2000: 126, 144; Okumuş, 2006).
Tüm bu araştırmalardan sonra sosyoloji okumaya karar verdiğinizde üniversitelere göre farklılık gösterse de temel olarak bu derslerle karşılaşacaksınız. Hocalarınızın yetkinliğine ve sizin konuya ilginize bağlı olarak birçok farklı alanla karşılaşıp kendinizi geliştirecek ve istediğiniz uzmanlık alanını keşfedeceksiniz. Bu yönden de seçeceğiniz üniversitenin öğretim görevlilerinin unvanlarından bağımsız olarak, alanlarında ne kadar üretken olduğuna ve kurumun ne kadar kalabalık olduğuna bakabilirsiniz. Bu detaylar eğitim hayatınız için önemli ipuçları olacaktır.
Sosyolog Maaşları
Sosyoloji hakkında az çok fikir sahibi olduğunuza göre hepinizin heyecanla beklediği o bölüme gelelim.
Her lisans bölümünde olduğu gibi meslek sahibi olmak kişinin diplomasına ek olarak istediği alanda kendine kattığı bilgi birikimiyle alakalıdır. Katıldığım eğitimler ve tanışma etkinliklerinde beni şaşırtan birçok örnekle karşılaştım. Felsefe mezunu olup prestijli bir bankanın üst düzey yöneticiliği de buna dahil nedenle burada ve diğer yazılarda anlatılanlar(çevrenizden duyduklarınız da buna dahil) size ancak fikir verebilir. Günün sonunda hangi alanda ilerleyeceğinize kendiniz karar vereceksiniz. Bu nedenle kendinizi kısıtlamadan istediğiniz işe yönelik beceri edinmeye çalışın. (Naçizane bir öneri).
Şimdi Sosyologların çalıştığı bazı alanlara göz atalım.
Sosyoloji Mezunları Ne İş Yapar?
Kamu Kurumlarında Sosyolog Olmak
Devlette yeni işe giren 9/1 kıdemindeki sosyolog maaşları 2020 4 bin 200 TL
civarındadır. 5 yıl deneyimli 7/3 kıdemindeki personeller 4 bin 325 TL civarında maaş alır. 10 yıl deneyimli 5/2 derecesindeki devlet memuru ise yaklaşık 4 bin 350 TL ücret almaktadır. Buna ek olarak AİLE SOSYAL DESTEK PROGRAMI (ASDEP) kapsamında Sosyal Hizmet Merkezlerinde Sosyolog olarak da çalışabilirsiniz. Bu alımlar dönem dönem değişmektedir.
Felsefe Grubu Öğretmenliği
Önceden formasyon ve KPSS şartı vardı. Fakat formasyonun kalkmasıyla
atanmanız halinde devlet tarafından formasyon eğitimi alıyorsunuz. Ek ders ve kıdeminize bağlı olarak ücretler değişmekle birlikte maaş ortalaması 4 bin TL civarındadır.
Özel Sektör
Sosyologların lisans sürecinde edindiği becerilerden biri de farklı araştırma
konularına göre veriler toplamak ve bunları analiz etmektir. Bu nedenle İstatistiksel araştırmaların yapıldığı kurumlarda (TÜİK gibi),pazar araştırmalarının yapıldığı şirketlerde, toplumla etkileşimde bulunan şirketlerin İnsan Kaynakları, Halkla İlişkiler gibi alanlarda çalışabilmektedir. Bu şirketlerdeki maaşlar deneyiminize bağlı olarak değişecektir. Yeni mezun birinin özel sektörde maaşı genellikle asgari ücret seviyesindedir.
Dershane ve Kurslarda Çalışmak
● FELSEFE GRUBU ÖĞRETMENLİĞİ
● REHBERLİK BİRİMİ
Formasyonun kalkmasıyla birlikte kimi yerlerde yüksek lisans olarak açılmaya başlandı. Formasyon istemi kurumdan kuruma değişiklik gösteriyor durumda. Dershanede çalışma şartları biraz ağır olabiliyor. Maaşları ise deneyiminize göre asgari ücret ve 6 bin TL arasında değişiklik gösteriyor.
Sivil Toplum Örgütleri
Köklü sivil toplum örgütlerinde çalışmak üzere Sosyolog alımı olabiliyor. Fakat lisans süresince ve sonraki süreçte kurumda gönüllü olmak, sahada ve örgüt iletişimi hakkında bilgili olmak genellikle aranan şartlardan oluyor. Kimi kuruluşlar Avrupa Birliği ya da farklı ülkeler tarafından destekleniyor ve fonlanıyor. Proje bazlı ya da devamlı çalışmak için ilginizin olduğu kurumları takip edebilirsiniz.
Medya Danışmanlık/Anket Şirketleri ve Reklam Ajansları
Reklam ve medya ajansları da sosyal bilimlerden birçok kişi istihdam edebiliyor. Burada kendinizi belli bir alanda geliştirmeye ve eğitimlerle desteklemeye çalışmalısınız. Son yıllarda İçerik yazarlığı ve Dijital Pazarlama alanında sosyologlar görüyoruz. Dijitalle aranız iyi ve yaratıcı içerik üretmekte kendinize güveniyorsanız bu alanı da araştırabilirsiniz.
Maaş asgari ücretten başlayıp deneyiminize göre 6 bin TL olarak değişebiliyor. (Tüm bu maaş aralıkları belirtilen alanda çalışan ve paylaşmak isteyen kişilerin beyanına dayanmaktadır. Fikir vermek amacıyla paylaşılmıştır.)
Sosyoloji hakkında şimdilik paylaşabileceğim deneyimler bu
kadar. Umarım sosyoloji bölümü ve sosyoloji mezunu maaşları hakkında fikir verebilmişimdir. Farklı içeriklerde görüşmek üzere 🙂
Faydalı olabilir: Sosyoloji Mezunu Ne İş Yapar? Sosyoloji Bölümü Nedir? İş İmkanları
