Günlük hayatınızda çok fazla iletişim kurmak zorunda kalıyorsunuz. İletişim bizim hayatımızın bir parçası, olmazsa olmazı. Peki insanlarla etkili iletişim kurduğunuzu düşünüyor musunuz?
Konuşma sırasında Ne? Seni duyamadım? Anlamadım. Tekrar söyler misin? gibi sorular duymanızın en büyük nedeni kötü diksiyon.
Karşıdaki kişiye kendinizi iyi anlatmak için yalnızca düzgün kelimeler seçmek veya jest ve mimikleri kullanmak yeterli olmuyor. Bunlarla beraber iyi bir konuşma yeteneğine sahip olmanız gerekiyor. Bu konuşma yeteneği yani iyi diksiyon, günlük hayatınızda iyi ilişkiler kurmanızı; iş hayatında ise zincirleme olarak başarıyı getirecektir.
İçerik Rehberi
Diksiyon Nedir?
Diksiyon, sözlük anlamı olarak seslerin, sözlerin, vurguların, anlam ve heyecan duraklarını kurallarına uygun olarak söyleme biçimidir. Tanımda da gördüğümüz üzere diksiyonu tek parçada inceleyemeyiz. İyi bir diksiyon için; kelimeleri doğru seçmenin yanı sıra doğru telaffuz ile birlikte jest ve mimikleri de çok iyi kullanmak gerekir.
Diksiyon Neden Önemlidir?
İyi bir konuşma yeteneğine sahip olmanın birçok faydası vardır. Arkadaşlık ve aile ilişkilerinizde, iş hayatınızda ya da bir sunum yapmanız gerektiğinde kendinizi etkili bir şekilde anlatmak istersiniz. Güzel bir diksiyonla bunların hepsi mümkün. Başka mı?
İyi Diksiyon Fırsat Yaratır
Daha önce hayatınızı değiştiren bir konuşmaya şahit oldunuz mu? Ya da böyle bir konuşma sonrasında bir insanın ya da bir projenin arkasından gitme ihtiyacı duydunuz mu?
Büyük projeler, fikirler iyi bir konuşma sonrası ortaya çıktı. Çünkü birisi bir yerlerde fikrine inandırdı ikna etti. Bulunduğunuz projeleri dikkate alın, her zaman bir takıma ihtiyaç vardır. Bu takımı oluşturmak ise iyi bir konuşmadan, diksiyondan geçer.
Sağlıklı İlişkiler Kurmanızı Sağlar
Diksiyon, başta aile ilişkileriniz olmak üzere ilişkilerde önemli rol oynuyor. İnatçı bir aile bireyine bir türlü anlatmak istediğinizi ona geçiremiyor olabilirsiniz. Ya da yanlış anlaşılmalar yüzünden arkadaşınızla iyi geçinemiyor olabilirsiniz. Böyle durumlarda iyi bir diksiyon en yakın dostunuz olacaktır.
İyi Hissetmenizi Sağlar
Duygularınızı karşı tarafa aktaramamak ne kadar stresli ve sinir bozucu öyle değil mi? Duyguları aktarmak iyi bir şekilde kendinizi ifade etmekten geçiyor. Güzel bir diksiyon ile duygu ve düşüncelerinizi çok net ifade edebilir ve bunun sonucunda karşınızdaki kişinin ve kendinizin iyi hissetmesini sağlayabilirsiniz.
İnsanlar Sizi Can Kulağı ile Dinler
Bir seminerde veya kalabalık bir ortamda konuşma yaparken insanlar sizi dinliyor mu? Sizi can kulağıyla dinlemeleri için yalnızca güzel sözcükler seçmeniz yetmez aynı zamanda iyi bir diksiyona sahip olmanız gerekiyor. Bir düşünün, kötü diksiyona sahip olan birini dinlemeyi pek istemezsiniz.
Diksiyon Nasıl Geliştirilir?
1- Tekerlemeler
Diksiyonu geliştirmenin en etkili ve yaygın yolu tekerlemelerdir. Tekerlemeler kelime ve seslerin benzerliklerinin kullanıldığı kısa cümlelerdir. Art arda gelen benzer ve telaffuzu zor olan kelimelerin doğru şekilde okunması zordur. Tekerlemeler sayesinde peş peşe çıkarmanın zor olduğu sesleri doğru şekilde çıkarmaya alışarak günlük hayatınızda da çoğu sesi ve kelimeyi doğru şekilde söyleyerek konuşmanız sırasında yaşayabileceğiniz takılmaların önüne geçebilirsiniz.
Birkaç tekerleme örneği:
- Sazende Şazi ile Zifos Zihni zaman zaman sizin sokağın sağ köşesinde sinsi sinsi fiskoslaşarak sizi zibidi Suzi’ye sonsuz ve sorumsuz bir hayasızlıkla ikide bir şikayet ederler.
- Cüce Çinici celalli hoca Çebi, geceleri içki içince gizlice marpuççular içindeki züccaciyelere gidip, içi Çince yazılı cevizcikleri ciro için iç içe geçmiş cicili bicili üç çeşit biçimsiz civalı cam çubuğu cepceğizine indirdi.
- İbiş’le Memiş, mahkemeye gitmiş, mahkemeleşmiş mi, mahkemeleşmemiş mi?
2- Okumak
Kitap okumanın kelime dağarcığına nasıl etki ettiğini hepimiz biliyoruz. Kazandırdığı birçok kelimenin yanı sıra okudukça bu kelimelerin nasıl kullanıldığı hakkında da bilgi sahibi oluyoruz. Doğru yerde doğru kelime seçeceğimiz gibi kelimelerin doğru telaffuz edilmesi kısmında da okumak çok önemli. Özellikle sesli okuma yaptığımızda kendi sesinizi duymak diksiyonunuzu geliştirmede çok yardımcı olacaktır. Kendi sesinizi bu okuma sırasında kaydederek sadece telaffuzlarınızı değil vurgularınızı da görme şansı yakalayacaksınız. Bu da sizin eğer varsa yanlış olan vurgularınızı düzelterek daha iyi bir konuşmacı olmanızı sağlayacaktır.
3- Nefes Kullanımı
Bir konuşma sırasında en son isteyeceğiniz şeylerden birisi de nefesinizin sıkışmasıdır. Bu durum yaşandığında da kelimeleriniz sürekli bölünecek ve devamlı olarak bir nefeslenme halinde olacağınızdan söyledikleriniz tam anlaşılmayacaktır. Dinleyenler için de bu şekilde konuşan birini dinlemek pek de dikkat çekici değildir. Bunu önlemek için nefesinizi doğru kullanmayı öğrenmek gerekli. Doğru kullanılan diyafram nefesiyle konuşmanız daha akıcı olacak ve bu şekilde nefes sıkışmalarınız yaşanmayacaktır. Diyafram nefesi alınırken önemli olan göğsünüzün değil karın bölgenizin şişmesidir. Bunu geliştirmek için farklı alıştırmalar yapabilirsiniz.
4- Sesli Konuşmak
Konuşurken kelimelerin anlaşılır ve duyulacak bir tonda olması gerekmektedir. Mırıldanarak veya sessiz konuşmak doğru bir yöntem değildir. Tabi burada ses tonu doğru ayarlanmalı ve bağırırcasına konuşmaktan kaçınmak gerektiği gibi dudakların da doğru kullanılması ve kelimelerin yarım değil de tam çıkarılması önemlidir. Dudakların doğru kullanımı için yaygın olarak kullanılan bazı egzersizler sizlere bu konuda yardımcı olacaktır.
5- Noktalama İşaretleri
Bir konuşma sırasında elimizdeki metinde en önemli unsurlardan birisi de noktalama işaretleridir. Diksiyonunuzun doğruluğuna etkisi çok büyük olacaktır. Vurguları daha doğru kullanmanıza yardımcı olacağı gibi nefeslenme konusunda da bir rehber olacaktır. Böylece okuduklarınız daha anlaşılır ve akıcı olacak.
Bahsettiğimiz maddelere dikkat ederek ve üzerlerinde çalışarak diksiyonunuzu geliştirebilirsiniz. Gerisinde kalan ise bol bol pratik yapmak. Kitap okuyarak, kendi sesinizi dinleyerek, egzersizler yaparak ve farklı metinler üzerinde çalışarak günden güne daha iyi bir konuma gelmeniz zor olmayacaktır.
